Kuriozalnych rozwiązań jest mnóstwo, ale dzisiaj szczególny przypadek zasługuje na uwagę.
Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, który od dnia 1 września 2017 r. przejął wszystkie funkcje i zadania Agencji Nieruchomości Rolnych, organizuje przetargi ograniczone na zakup lub dzierżawę gruntów Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. W przypadku przetargów, art. 29 ust. 3 ba pkt 3 u.g.n.r. wskazuje, że w przetargach ograniczonych skierowanych m.in. do rolników indywidualnych, nie może uczestniczyć podmiot, który w dniu opublikowania wykazu o sprzedaży nieruchomości, posiadał udziały lub akcje w spółkach prawa handlowego będących właścicielami nieruchomości rolnych lub w spółce zależnej lub dominującej w stosunku do takiej spółki, z wyjątkiem akcji dopuszczonych do obrotu na rynku giełdowym w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2017 r. poz. 1768).
Pozornie przetarg ograniczony z tak określonymi warunkami chroni rolników indywidualnych przed konkurencją osób powiązanych ze spółkami prawa handlowego, podejrzewanych o bycie tzw. „słupami”.
Tymczasem przepis dyskryminuje tych rolników indywidualnych, którzy są członkami grup producenckich funkcjonujących najczęściej w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, o ile spółka posiada nieruchomość rolną.
Zazwyczaj rolnicy indywidualni skupiają się w ramach grupy producenckiej, bowiem mogą otrzymać korzystne dofinansowanie realizowanych w formie spółki inwestycji, np. budowę sortowni i przechowalni owoców i warzyw, zakup maszyn.
Ustawa wskazuje na ograniczenie co do nieruchomości rolnych, a więc tych, które są lub mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, nie wyłączając produkcji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej. Zgodnie z art. 2 pkt 1 u.k.u.r., gdy jest mowa o „nieruchomości rolnej” – należy przez to rozumieć nieruchomość rolną w rozumieniu Kodeksu cywilnego, z wyłączeniem nieruchomości położonych na obszarach przeznaczonych w planach zagospodarowania przestrzennego na cele inne niż rolne.
Z brzmienia art. 2 pkt 1 u.k.u.r. wynika, że nieruchomością rolną jest tylko taka nieruchomość (art. 46 k.c.), która spełnia równocześnie trzy warunki:
Art. 461 K.c. wskazuje natomiast, że: „Nieruchomościami rolnymi (gruntami rolnymi) są nieruchomości, które są lub mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, nie wyłączając produkcji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej”.
W sytuacji, gdy nieruchomość rolna została wniesiona aportem do spółki i grupa producentów rolnych zrzeszyła się w ramach spółki prawa handlowego, by wybudować na gruncie stanowiącym użytek rolny budynek służący do obsługi grupy producentów rolnych, każdy ze wspólników grupy stał się posiadaczem udziałów lub akcji w spółce prawa handlowego, będącej właścicielem nieruchomości rolnych a tym samym nie będzie dopuszczony do przetargu ograniczonego organizowanego przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa.
Podsumowując, najlepiej zorganizowani i najdynamiczniej rozwijający się rolnicy indywidualni, którzy założyli tak promowane przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi grupy producentów rolnych, zostali zrównani ze „słupem” działającym na rzecz spółek z zagranicznym kapitałem i nie będą mogli powiększyć areału swojego gospodarstwa indywidualnego.
